




KABANATA 1
Sa loob ng kaharian ng Chu Liang sa Gitnang Luzon, may isang hindi matagumpay na iskolar na nagngangalang Jo Fang. Sa kanyang tatlumpung taon, siya'y nananatiling isang mag-aaral. Ang pamilya Jo ay dating kilalang angkan sa lugar ng Yusui, na ang talaangkanan ay umaabot ng higit sa isang libong taon. Subalit, sa paglipas ng mga dinastiya, hindi nagustuhan ng bagong hari ang mga lumang angkan na tulad ng sa kanila, kaya't sila'y unti-unting pinabagsak at pinalitan ng mga bagong paborito ng hari. Hanggang sa panahon ni Jo Fang, ang kanilang pamilya ay lubos nang naghihirap. Kung hindi pa makakapasa si Jo Fang sa pagsusulit ngayong taon, malamang na maibenta na ang kanilang lumang bahay.
Katatapos lang maglaba ng mga maruruming damit ni Aling Jo sa malamig na hangin nang marinig niyang nagugutom ang kanyang anak. Agad siyang nagpunta sa banga ng bigas at tinanggal ang takip. Nang makita niya ang manipis na patong ng mais sa ilalim ng banga, hindi niya napigilang maluha at magalit, "Aral nang aral, araw-araw na walang ginagawa kundi magbasa, pero wala namang naiuuwing kahit isang kusing. Ano ba ang silbi niyan? Ano ba ang silbi niyan!"
Narinig ni Jo Fang ang sinabi ng kanyang asawa mula sa butas sa bintana ng kanyang silid-aralan. Una siyang napangiwi, pagkatapos ay napabuntong-hininga.
"Malapit na ang Bagong Taon, pero ni hindi tayo makabili ng karne. Pati lugaw, baka wala na. Mas mabuti pa, hiwalayan mo na ako para madala ko ang mga bata sa bahay ng aking mga magulang at humingi ng pagkain!" muling narinig ni Jo Fang ang galit ng kanyang asawa.
Walang nagawa si Jo Fang kundi tumayo at maghanap sa bahay ng anumang bagay na maaaring isanla. Ngunit wala na siyang makita pang mahalagang bagay sa kanilang bahay na halos wala nang laman. Dahil dito, nagpunta siya sa kanilang altar ng mga ninuno, tumingin sa mga pangalan ng kanyang mga ninuno at nag-isip.
Ang altar na iyon ay matagal nang hindi naayos at walang mga kandila o alay, ngunit iba ito sa ibang bahagi ng kanilang bahay. Kahit walang ilaw, hindi ito madilim, at kahit matagal nang hindi nililinis, wala itong alikabok. Ayon kay Jo Fang, ang dahilan nito ay ang kahon ng kahoy na narra na nasa likod ng mga pangalan ng kanilang mga ninuno.
Maraming beses nang pinag-isipan ni Jo Fang ang kahong iyon, ngunit may utos ang kanilang mga ninuno na huwag itong buksan o ipasa sa iba. Iniisip ni Jo Fang na may mahalagang bagay sa loob ng kahon, kaya hindi siya naglakas-loob na ito'y buksan. Ngunit ngayon, wala na siyang ibang magawa. Malapit nang maibenta ang kanilang bahay, at hindi niya kayang makita ang kanyang pamilya na magutom.
Sa pag-iisip na ito, kinuha ni Jo Fang ang kahon ng kahoy. Ang kahon ay gawa sa narra, ngunit hindi ito masyadong maganda ang pagkakagawa. Mahaba at makitid ito, parang isang lalagyan ng espada. Dinala ni Jo Fang ang kahon sa isang sanglaan. Hindi siya tumingin sa mata ng tauhan ng sanglaan at itinulak na lang ang kahon sa harapan nito.
Nakilala agad ng tauhan si Jo Fang at alam niyang ito'y taong mayabang at mapagmataas, kaya hindi na siya nagtanong. Tiningnan niya ang kahon at nagtanong, "Ano ang isasanla mo?"
Hindi sumagot si Jo Fang dahil natatakot siyang buksan ang kahon at baka may kakaibang mangyari.
Nang makita ng tauhan na hindi sumasagot si Jo Fang, binuksan niya ang kahon. Nang makita ni Jo Fang na binubuksan ang kahon, agad siyang umatras ng dalawang hakbang, ngunit walang nangyari. Sa loob ng kahon ay isang lumang scroll na mukhang karaniwan lang.
"Isang lumang painting na sira na, hindi namin tatanggapin. Isang kahon ng narra na mababa ang kalidad, limampung sentimos," sigaw ng tauhan matapos tingnan ang scroll at ang kahon. Ito ang patakaran ng sanglaan.
Hindi na pinansin ni Jo Fang ang lumang painting, pero ang kahon ng narra, paano naging limampung sentimos lang ang halaga? Ngunit dahil sa mga salitang "sira" at "mababa ang kalidad" na narinig niya, parang nag-aapoy ang kanyang mukha sa hiya. Agad niyang kinuha ang scroll at ang limampung sentimos at umalis na hindi na lumingon.